Johannes Brahms’ın Senfonileri
Senfoni No. 1, Do minör Op. 68
Bölümler; “Un poco sostenuto-Allegro”, “Andante sostenuto”, “Un poco Allegretto e grazioso”, “Adagio-Piu Andante-Allegro non troppo, ma con brio-Piu Allegro”
Brahms’ın 1855’te taslaklarını hazırladığı, ancak 20 yıl sonra, 1876’da tamamlayabildiği ilk senfonisi, armoni zenginliği, dramatik ve lirik unsunların ustaca değerlendirilişi, duygusal yoğunluğu ve besteciye özgü anlatım özellikleriyle onun en iyi eserlerinden biridir. Ünlü orkestra şefi Hans von Bülow bu senfoniyi onuncu olarak adlandırmış ve dokuz senfoni yazan Beethoven’ı ima etmek istemiştir. Gerçekten de Brahms, yıllarca Beethoven’ın büyüklüğünün etkisini duyarak yaşamış, bu yüzden de ilk senfonik eserini yazmakta gecikmiştir. Çoğu kez Beethoven’ın do minör senfonisine benzetilen eserin dramatik ve patetik başlangıcı, parlak ve yaşama bağlı finale dönüşür. Girişte duyulan ana tema, Beethoven’ın senfonisindeki gibi bütün senfoninin ana fikridir. İlk kez 4 Kasım 1876’da Karlsruhe’de Otto Dessoff yönetimindeki kent orkestrasınca seslendirilmiştir.
Senfoni No. 2, Re Majör Op.73
Bölümler; “Allegro non troppo”, ” Adagio non troppo-L’istesso tempo, ma grazioso“, “Allegretto grazioso (Quasi Andantino)-Presto ma non assai”, “Allegro con spirito”
Brahms ikinci senfonisini birinciden bir yıl sonra yazmıştır. Kendine güveni biraz daha artan bestecinin 1877’de, Wörther gölü kıyısında geçirdiği huzurlu yaz ayları pastoral ve lirik havadaki ikinci senfoninin yaratılışında büyük etken olmuştur. Besteci aynı yılın Eylül ayında, Baden-Baden yöresindeki Lichtenthal’de eserini tamamladı. Yayıncı Simrock’a yazdığı 5 Ekim 1877 tarihli mektubunda “Yeni sevimli canavar” olarak tanımladığı eseri ilk kez 30 Aralık’da Viyana’da seslendirildi.
Senfoni No. 3, Fa Majör Op. 90
Bölümler; “Allegro con brio”, “Andante”, “Poco Allegretto”, “Allegro”
Brahms’ın 50 yaşında, 1883 yılının yazında Wiesbaden’de tamamladığı üçüncü senfonisi, ilk kez Viyana’da 2 Aralık 1883 günü Hans Richer’in yönetimindeki filarmoni konserinde seslendirilmiştir. Beş hafta sonrasında Berlin’de ünlü kemancı J. Joachim yönetiminde tekrar seslendirilmiş olan eser daha sonra da Franz Wüllner yönetimindeki Berlin Filarmoni Orkestrası tarafından 20 0cak 1884’te üçüncü kez seslendirilmiştir. Viyana’daki ilk seslendirilişinde dinleyiciler, eseri memnuniyetle fakat az alkışla karşılamışlardı. Çünkü eserin dört bölümü de sakin nüanslar ile sona ermekte ve seyirciye gösterişli bir bitiş hissi sunmamaktadır, bugün bile eseri iyi bilmeyen dinleyicileri şaşırtmaktadır. Eser için şef H. Richter “Brahmn’ın Eroica’sı” yorumunu yapmıştır.
Senfoni No.4, Mi minör Op.98
Bölümler; “Allegro non troppo”, “Andante moderato”, “Allegro giocoso-Poco meno presto”, Allegro energico e passionato-piu Allegro”
Brahms, dördüncü senfonisini Avusturya’nın Steiermark bölgesindeki Mürzzzuschlag kasabasında tatil yaptığı 1884 ve 1885 yıllarının yaz aylarında bestelemiştir. Ancak başlangıçta dostlarından bile acı eleştiriler almıştır. Eserin piyano düzenlemesini dinleyen eleştirmen E. Hanslick ilk bölüm için; “Tüm bölüm boyunca çekilmez iki kişi tarafından dövüldüğüm hissine kapıldım” yorumunda bulunmuştur. Brahms’da belki çevresinin eleştirilerini düşünerek, eserin ilk yorumu için Viyana yerine küçük bir kasabayı tercih etmiştir. Hans von Bülow’un gözetiminde çalışan deneyimli bir saray orkestrasına sahip olan Meiningen’de 25 Ekim 1885 günü senfonisini ilk kez kendisinin yönetiminde seslendirilmiş ve büyük bir başarı kazanmıştır. Bunun üzerine bu orkestra ile turnelere çıkan Brahms, Almanya ve Hollanda’da çeşitli yerlerde konserler vermiştir.